توابع انتقالی برای تخمین خصوصیات هیدرولیکی خاک های زراعی شهرستان نقده (ایران)

اندازه گیری خصوصیات هیدرولیکی خاک اعم از منحنی مشخصه ی آب خاک و هدایت هیدرولیکی اشباع توسط روش های صحرایی و آزمایشگاهی که به نام روش های مستقیم شناخته شده اند پر هزینه، وقت گیر و دشوار می باشد. به همین جهت توابع انتقالی بعنوان جایگزینی مناسب برای این اندازه گیری ها مورد توجه قرار گرفته اند. در این مطالعه توانایی چهار نوع تابع انتقالی (راولز – براکنسیک، سکستون و همکاران، سویل پار 2 و رزتا) در برآورد شاخه ی جذب و واجذب منحنی مشخصه ی آب خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. شاخه واجذب منحنی مشخصه ی آب خاک در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه ستون آب آویزان و دستگاه صفحه ی فشاری اندازه گیری شد. شاخه جذب منحنی مشخصه ی آب خاک و هدایت هیدرولیکی اشباع و غیر اشباع با روش صحرایی شانی اندازه گیری گردید. همچنین هدایت هیدرولیکی اشباع با روش بار افتان در آزمایشگاه اندازه گیری شد. هدایت هیدرولیکی اشباع اندازه گیری شده با روش بار افتان با مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع برآورد شده با توابع انتقالی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد تابع انتقالی جبرو عملکرد بهتری نسبت به بقیه توابع انتقالی برای برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع در منطقه مورد مطالعه دارد. در این تحقیق، مدل فراکتال ارائه شده توسط راولز و همکاران تعدیل گردید. مدل تعدیل شده، برآورد بهتری از هدایت هیدرولیکی اشباع نشان داد. بر اساس نتایج حاصله توابع انتقالی توانایی برآورد شاخه واجذب منحنی مشخصه ی آب خاک را داشته ولی شاخه جذب منحنی مشخصه ی آب خاک را بطور رضایت بخشی شبیه سازی نکردند. نرم افزار رزتا کمترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا (031/0 = rmse) را در برآورد شاخه واجذب منحنی مشخصه آب خاک نشان داد. تابع انتقالی کمپل نتیجه رضایت بخشی برای شبیه سازی شاخه واجذب منحنی مشخصه نشان نداد. لذا این تابع برای منطقه مورد مطالعه تعدیل گردید. نتایج نشان داد با تابع انتقالی کمپل تعدیل شده، شاخه واجذب منحنی مشخصه را، با دقت قابل قبول می توان شبیه سازی کرد